یکی از مهم ترین اتفاقات زندگی هر فرد ازدواج اوست. زوجین دوست دارند مراسم آن ها به بهترین شکل ممکن انجام شود و خاطره آن برای همیشه باقی بماند. امر ازدواج در کشور ما دارای مراسمات مختلف است که برای هر کدام از آن ها رسم و رسوم مختلفی داریم. یکی از این رسومات زیبای مراسم ازدواج سفره عقد است. عناصر بسیاری در سفره عقده چیده می شود که هر کدام از آن ها نماد خاصی هستند. بسیاری از ما ممکن است فلسفه این عناصر را ندانیم. در این مقاله قصد داریم اجزای سفره عقد و ویژگی های نمادین آن ها را مورد بررسی قرار دهیم، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
سفره عقد
زوجین، زندگی مشترک خود را با عقد نکاح آغاز می نمایند. در این مراسم زیبا سفره ای به نام سفره عقد گسترانده می شود و عروس و داماد پای این سفره به عقد یکدیگر درآمده و به یکدیگر بله می گویند. روی این سفره وسایل مختلفی چیده می شود که هر کدام از آن ها دلیل و فلسفه ای برای قرار گرفتن بر سر آن سفره دارند. در واقع تمام آرزوهایی را که برای زوج جوان دارند در غالب وسایل نمادین بر سر سفره عقد می گذارند.
در گذشته رسم بوده است که خانواده داماد وسایل سفره عقد را تهیه می کردند و آن را به خانه عروس می بردند. در خانه عروس هم سفره را پهن می کردند و با سلیقه وسایل آن را می چیدند. امروزه معمولا سفره های عقد در تالارها و یا محضر به صورت آماده وجود دارد و نیازی نیست زوجین به تهیه و تزئین آن بپردازند. با این وجود برخی افراد دوست دارند در خانه و در مراسم خود هم این سفره زیبا و سنتی را بگسترانند.
اجزای سفره عقد
هر یک از عناصری که در سفره عقد گذاشته نمی شود نماد خاصی هستند و معنای مخصوص به خود را دارند. در این قسمت از مقاله به معرفی اجزای سفره عقد و ویژگی های آن ها می پردازیم.
قرآن: یکی از مهم ترین اجزای سفره عقد قرآن مجید است. معمولا قرآن را مقابل آینه و بالای جانماز قرار می دهند. حضور قرآن بر سر سفره عقد نشانه ایمان و اعتقاد زوجین به این کتاب است. در واقع زوجین با این کار از خداوند طلب خوشبختی و برکت می نمایند.
جانماز: در سفره عقد جانماز سفید زیبایی با مهر و تسبیح گذاشته می شود. جانمازی نشانه ای از ایمان و پای بندی زوج به اصول دین است.
آینه و شمعدان: آینه و شمعدان عضو جدایی ناپذیر سفره عقد است. از دیرباز آینه نماد پاکی و زلالی بوده است. آینه را مقابل عروس و داماد قرار می دهند تا با نگاه کردن در آن مانند آینه با یکدیگر صاف و زلال شوند. در دو طرف سفره عقد دو شمعدان زیبا قرار می گیرد که آن ها را با شمع های روشن می آرایند. شمعدان و شمع نشانه آرزوی گرمی و روشنی برای زندگی عروس و داماد است.
آب: عنصر دیگری که پای ثابت سفره های عقد ایرانی است، آب است. معنای این عضو از سفره، خلوص و پاکی است. گاهی برای نشان دادن حیات در داخل ظرف آب گلبرگ گل و یا دو ماهی قرمز برای اشاره به عروس و داماد قرار می دهند.
تخم مرغ: از زمان گذشته به نیت پنج تن یا دوازه امام و یا چهاره معصوم تعداد پنج، دوازده و یا چهارده تخم مرغ بر سر سفره عقد می گذارند. تخم مرغ نماد تداوم نسل و تولید مثل است. برای آرزوی ادامه نسل و بچه دار شدن زوجین تخم مرغ را بر سر سفره می گذارند.
فندق، گردو و بادام: بر سر سفره عقد ظرفی از فندق، گردو و بادام وجود دارد. درخت گردو نماد طول عمر است و برای آرزوی طول عمر عروس و داماد بر سر سفره قرار می گیرد. وجود این ظرف همچنین نمادی برای برکت و گستردگی سفره زوج است.
نقل: ظرفی پر از نقل و نبات همیشه بر سر سفره عقد جا دارد. نقل نماد شیرینی و شیرین کامی است و برای آرزوی شیرین کامی برای زوج آن را بر سر سفره عقد آن ها می گذارند.
سکه: یکی دیگر از عناصر سفره عقد سکه است. مشخص است که سکه نماد روزی و پول است.
نان و پنیر سبزی: ظرفی از نان و پنیر و سبزی تزئین شده بر سر سفره قرار می دهند. نان نماد برکت و پنیر نماد وسعت رزق و روزی است. سبزی را هم برای آرزوی سرسبزی و خرمی می گذارند. سبزی سفره شامل تره، ریحان، شاهی، نعناع، تربچه و پیازچه است.
میوه: ظرف بزرگی از انواع میوه های زیبا بر سر سفره عقد می گذارند تا عروس و داماد همیشه از موهبت های رنگارنگ خداوند بهره مند شوند.
نبات و شیرینی: ظرف های بزرگ نبات و شیرینی که به صورت زیبا تزئین و چیدمان شده اند بر روی سفره عقد می گذارند. گذاشتن شیرینی برای آرزوی شیرینی و چشیدن طعم شیرین خوشبختی در زندگی زناشویی زوجین است.
گل: گل نماد طراوت، تازگی و زیبایی است. به نیت طراوت زندگی زوج جوان دسته گل بزرگی از گل های زیبا در سفره عقد آن ها قرار می دهند. از گل و گلبرگ های رنگین برای تزئین و زیبایی بخشیدن به سایر اجرا سفره هم استفاده می شود.
عسل: در مراسم عقد ظرف عسلی را بر سفره قرار می دهند تا عروس و داماد پس از عقد از آن در دهان یکدیگر بگذارند. به این امید که همیشه زندگی شان مانند عسل شیرین باشد.
گلاب: گلاب برای ایجاد عطر خوش بر سر سفره عقد حاضر است.
کله قند: بر سر سفره عقد کله قندهای کوچک و زیبایی گذاشته می شود. در هنگام جاری شدن صیغه عقد هم توری بر سر عروس و داماد پهن می کنند و یک نفر دو کله قند را بر سر آن ها می سابد. نیت انجام این کار، شیرینی و شادی همیشگی در زندگی عروس و داماد است.
اسپند: از زمان های قدیم مرسوم بوده است که برای دور کردن چشم بد اسپند دود می کردند. امروزه علاوه بر دود کردن اسپند برای دور شدن بلا از عروس و داماد و زندگی آن ها، ظرف های اسپند را به زیبایی تزئین کرده و بر سر سفره قرار می دهند.
تزئین اجزای سفره عقد
اعضای اصلی سفره عقد در قسمت بالا ارائه شد. اما می توان برای زیبا کردن سفره عقد و جذابیت دو چندان آن وسایلی دیگری را به این سفره اضافه کرد. حتی می توان از خود اجزای سفره برای تزئینات دیگر استفاده کرد.
مثلا یکی مواردی که سبب جذابیت سفره عقد می شود استفاده از شمع های مختلف در سایزهای متفاوت در جای جای سفره است. برخی طراحان حتی به جای سفره از آینه استفاده می کنند. در این شرایط زیبایی اجزای سفره عقد بیشتر به چشم می آید. علاوه بر آن اگر اجزای سفره عقد مانند تخم مرغ، ظرف فندق و گردو بزرگ تر انتخاب شوند زیباتر خواهند بود.
یک ایده جذاب برای سفره عقد استفاده از خوشه های گندم است. این عنصر علاوه بر این که نماد برکت می باشد زیبایی بسیاری را به سفره عقد عروس و داماد می بخشد. به کار بردن گل های مختلف و گلبرگ هم در همه جا از جمله سفره عقد سبب ایجاد زیبایی می شود.
امروزه طراحان بسیاری که دارای تحصیلات در رشته طراحی هستند و تجارب بسیاری را در زمینه انواع تزئینات سفره عقد دارند، انجام این مسئولیت را به عهده می گیرند. این افراد در غالب موسسات مختلفی که خدمات مربوط به تشریفات مراسم عقد و عروسی را انجام می دهند به فعالیت می پردازند.
البته در چیدمان سفره عقد سلیقه افراد هم موثر است. این سفره به صورت مدرن و سنتی چیده می شود که بسته به سلیقه عروس و داماد یکی از این انواع نتخاب می شود. ناگفته نماند سفره های عقد اجاره ای هم وجود دارد که زوجین می توانند برای مراسم خود این سفره را اجاره کنند. در این شرایط از تزئین و آماده سازی سفره عقد فارغ می شوند.
نکاتی در خصوص چیدمان سفره عقد
قبل از این که برای چیدن سفره عقد اقدام نمایید باید تعیین کنید که سفره را در منزل پهن می کنید یا در محضر و تالار چیدمان سفره انجام می شود. زیرا هر یک از این مکان ها با توجه به شرایط خاص مانند نورپردازی، مساحت و بسیاری از ویژگی های دیگر نیاز به طراحی خاص خود دارند. علاوه بر این باید سبک سفره هم مشخص باشد که قرار است سفره عقد به شکل سنتی اجرا شود و یا نوع مدرن آن مد نظر است.
جنس سفره مورد استفاده می تواند از ترمه، ابریشم، آینه و یا موارد دیگر باشد. ظروف سفره عقد هم می تواند بلور، سیلور و یا برنز باشد. انتخاب همه این موارد به طوری که با یکدیگر متناسب باشند و سفره ای زیبا گسترده شود موثر است. بهتر است که سطح سفره مقداری بالاتر از سطح زمین باشد و اجزای سفره عقد هم با یکدیگر هم سطح نباشند. به این شکل هارمونی زیبایی در سفره عقد ایجاد می شود. استفاده از رنگ های متفاوت، جذاب و متناسب هم سبب چشم نوازی سفره خواهد بود.
کلام آخر
در این مقاله اجزای سفره عقد را به شما معرفی نمودیم. همچنین توضیح دادیم که هر یک از عناصر موجود در سفره عقد چه معنا و مفهومی دارند. برای زیبایی این سفره می توان از ایده های مختلف کمک گرفت. همچنین می توانید از طراحان بخواهید که این کار را برای شما انجام دهند. اما نکته مهم این است که اجزا و نوع سفره با یکدیگر تناسب داشته باشند. امیدواریم این مطالب برای شما عزیزان مفید و جذاب بوده باشد. از این که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید از شما سپاسگزاریم. در صورتی که انتقاد و پیشنهادی دارید می توانید از طریق سایت تالارتو با ما در ارتباط باشید.
